Ορεινό Σαραντάπηχο-Sarantapicho

Αεροφωτογραφία του Ορεινού Σαρανταπήχου

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ

(Φωτ 1) Χάρτης Δυτικής Κορινθίας.

Το Σαραντάπηχο είναι μικρή ορεινή Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας ΕΥΡΩΣΤΙΝΗΣ, που ανήκει στον δήμο ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΥ - ΕΥΡΩΣΤΙΝΗΣ της Περιφερειακής Ενότητας ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ, της περιφέρειας Πελοποννήσου, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας, όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα "Καλλικράτης".

Είναι η Δυτικότερη Τοπ. Κοινότητα του νομού και γειτνιάζει με τις Τ.Κ. Περιθώρι και Σελιάνα του "νέου" Δήμου Αιγιάλειας Αχαΐας, και Καρυάς του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης.
Οι Γεωγρ.Συντεταγμένες της τοποθεσίας του είναι:
38^o 01΄ 47΄΄ Β και 22^o 22΄ 08΄΄ Α.

Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά, σε υψόμετρο από 1230 έως 1300 μέτρα από τη θάλασσα, μέσα σε πυκνό δάσος από μαύρα πεύκα και έλατα.
Ευρίσκεται σε μικρή παράκαμψη 5 χιλιομέτρων του οδικού άξονα από Δερβένι προς Γκούρα Κορινθίας και απέχει από το Δερβένι 30 χιλιόμετρα.

Μπορείτε να δείτε μία αεροφωτογραφία από το Ορεινό Σαραντάπηχο, πνιγμένο στο υπέροχο δάσος του.

Το όνομά του προέρχεται από βυζαντινή οικογένεια.
Οι Σαραντάπηχοι είχαν αδελφή την Ειρήνη την Αθηναία, μετέπειτα Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, σύζυγο του Λέοντος του Δ΄.

Μετά το θάνατο της Βασίλισσας, περί τον Η΄ αιώνα, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Ίδρυσαν το Σαραντάπηχο και έδωσαν το όνομά τους. σε ανάμνηση της νίκης των βυζαντινών υπό τον Θεοφύλακτο Σαραντάπηχο εναντίον Σλάβων, στη θέση Βιγλατούρι.
Ταυτόχρονα κτίστηκε η πρώτη εκκλησία, ο Άγιος Νικόλαος, που συντηρείται μέχρι των ημερών μας.

Ο οικισμός Σαραντάπηχο υπήρχε σε ολόκληρη την βυζαντινή περίοδο και επί Τουρκοκρατίας,
αφού την περίοδο αυτή ανεγέρθηκε και το πρώτο σχολείο στο χωριό.

Και επί Ενετοκρατίας αναφέρεται στη βενετική απογραφή του έτους 1700 που διενεργήθηκε από τον Grimani.

Λέγεται ότι ένα μέλος της οικογένειας Σαρανταπήχων, ο Ρωμανός, ίδρυσε και την ιστορική μονή Προφήτου Ηλία Κούτου.

Από το 1834 έως το 1840 το Σαραντάπηχο ήταν η έδρα του Δήμου Χελυδορέας, με πρώτο δήμαρχο το Δ. Σακελαριάδη και εισπράκτορα το Γ. Βασιλόπουλο.
Από το 1840 και μετά αποτέλεσε κοινότητα στον τότε Δήμο Ζαχόλης, και μετέπειτα Ευρωστίνης

Οι απογραφέντες κάτοικοί του κατά την απογραφή του 2011 ήταν 190, μαζί με τους κατοίκους των Σαρανταπηχιωτίκων.
Σαραντάπηχο (3 κάτοικοι) και Σαρανταπηχιώτικα(187 κάτοικοι) αποτελούν ένα δημοτικό διαμέρισμα.

Μερικοί από τους διατελέσαντες κοινοτάρχες τα τελευταία χρόνια είναι οι:
Κώστας Αναγνωστόπουλος, Παν Σπανορήγας, Φώτης Καρακατσάνης, Χρήστος Σγούρδας, Τάκης Σπανορήγας, Σπύρος Αναγνωστόπουλος, και Αλέξ. Αναγνωστόπουλος.

Το Σαραντάπηχο κατέχει πανελλαδικά την εικοστήν έκτη θέση κατοικημένων οικισμών με βάση το υψόμετρο (1252μ), μετά από:

1. το Βελούχι Ευρυτανίας (1810μ και 23 κατοίκους),
2. τη Δροσοπηγή ευρυτανίας (1600μ και 43 κάτ)
3. Τη Ζήρια Κορινθίας (1500 μ και 16 κατ) .
.
.
7. Σαμαρίνα Γρεβενών (1450 μ και 285 κατ).
.
.
16. Νυμφαία Φλώρινας (1350 μ και 244 κατ) .
.
.
20. Αβδέλλα Γρεβενών (1300μ και 130 κατ)
.
.
26. Σαραντάπηχο Κορινθίας (1252 μέτρα υψόμετρο και 21 κάτοικοι).

Ελάχιστοι γνωρίζουν το Σαραντάπηχο γεωγραφικά και ιστορικά.
Όμως κουβαλάει σημαντική ιστορία από τη χρονική περίοδο του μεσοπολέμου.

Από το 1927 ως το 1940, η περιοχή υπήρξε διεθνές κέντρο ψυχαγωγίας και ανάπαυσης.
Ο Ιωάννης Γ. Σπυρόπουλος, (1896 - 1973), Καθηγητής του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου της Νομικής Αθηνών, Δικαστής του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και Ακαδημαϊκός, φρόντισε να αναδείξει την ιδιαίτερη πατρίδα του.

Χάρη σε αυτόν και τις υψηλές γνωριμίες του το Σαραντάπηχο υπήρξε πόλος έλξης εκλεκτών επισκεπτών από Ελλάδα και εξωτερικό.

Για την άνετη παραμονή τους, οικοδομήθηκε ένα τριώροφο σύγχρονο ξενοδοχείο, το "Αναγέννησις", και τρία οικήματα περιμετρικά αυτού, που διέθεταν ηλεκτρογεννήτριες, γιά τη λειτουργία των ψυγείων και του ηλεκτροφωτισμού, με άνετους χώρους, με τηλεφωνικές συνδέσεις, με μεγάλες αίθουσες συγκεντρώσεων και ψυχαγωγίας, με κινηματογράφο, με γήπεδα τένις και άλλων αθλητικών δραστηριοτήτων.

Οργανώνονταν καθημερινώς περίπατοι, εκδρομές και κυνηγετικές εξορμήσεις.
Όλα αυτά γίνονταν κάτω από τη φροντίδα των οικογενειών Ιωάννου Γ. Σπυρόπουλου, Κων. Λογοθετοπούλου, και Αναστ. Αραβαντινού, οι οποίες είχαν τεράστιο πνευματικό, οικονομικό και κοινωνικό κύρος τότε ανά την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Παράλληλα με την ύπαρξη του μεγάλου συγκροτήματος "Αναγέννησις", φιλόπονοι και φιλοπρόοδοι και τολμηροί επιχειρηματίες όπως ο Παν. Φιλέρης, ο Θεοφ. Στάθης, ο Γεώργ. Πανουτσόπουλος, ο Κολέτσος και άλλοι, εξυπηρετούσαν τον τουρισμό της περιοχής με τα ευπαρουσίαστα ξενοδοχεία ύπνου και φαγητού. Επίσης στο Σαραντάπηχο υπήρχε Δημοτικό Σχολείο που φοιτούσαν οι μαθητές μερικούς μήνες το χρόνο.

Λειτουργούσε αεροδρόμιο που εξυπηρετούσε τα αεροσκάφη των υψηλών επισκεπτών. Το κατάστρεψαν το 1941 οι κατακτητές.
Το 1934 διοργανώθηκαν στο Σαραντάπηχο οι δεύτεροι επίσημοι Πανελλήνιοι αγώνες αντοχής 15χλμ. με σκι, καταβάσεις κλπ. Ο Παρνασσός και το Παναχαϊκό φιλοξένησαν την πρώτη επίσημη διοργάνωση το 1933.

στην αρχή της σελίδας

ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
(Φωτ.2) Το Σαραντάπηχο χιονισμένο.

Μέχρι τη δεκαετία του 1970 οι κάτοικοι του Ορεινού Σαρανταπήχου ασχολούντο με την κτηνοτροφία και τη γεωργία.

Γνωστοί "τσελιγκάδες" της περιοχής ήσαν οι Γεώργιος Πανόπουλος (μέχρι το 1974 φορούσε φουστανέλα), Ευάγγελος Ντελώνας, Βασίλειος και Χρήστος Χριστόπουλος, Αγγ. Σπυρόπουλος, και Παν Πανουτσόπουλος.
Σήμερα (2009), ασχολούνται με την κτηνοτροφία ο εγγονός του Πανόπουλου και ο Φώτης.
Τα ωραία περιβόλια με τις μηλιές, τις κερασιές, τις καρυδιές και τα κηπευτικά έχουν γίνει οικόπεδα και περιμένουν αγοραστές.
Το Σαραντάπηχο σήμερα, με πενήντα περίπου σπίτια, εκ των οποίων τα μισά είναι καινούρια, αστικής αρχιτεκτονικής, έχει γίνει καθαρά τόπος αναψυχής μόνο για τούς καλοκαιρινούς μήνες .
(Φωτ.2β) Το Σαραντάπηχο με ομίχλη.
Το χειμώνα, ο δρόμος κλείνει από τα χιόνια στην τοποθεσία "Κουβέλι" και γίνεται δύσκολη η πρόσβαση στο χωριό.
Έτσι ο επισκέπτης στερείται το μεγαλείο της χιονισμένης φύσης, όπως το χωριό που φαίνεται στις φωτογραφίες.

(Φωτ 3) Eσωτερικό οικίας

ΠΗΓΕΣ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ

Υπάρχουν πολλές πηγές στο Σαραντάπηχο και στο δάσος του. Οι μεγαλύτερες είναι:

Η κεντρική βρύση του χωριού

Κερασάρι (πολύ καλό νερό)

Σεμπρέσι

Παλαμάρι

Τζέρος

Του πουλιού η Βρύση

Τουρκόβρυση

Στα "βαρκά" του Μετζελίδη

(Τα νερά από το Σεμπρέσι και το Παλαμάρι μέσω δικτύου υδροδοτούν το χωριό).

ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ

Οι κυριότερες τοποθεσίες του Σαρανταπήχου

Κουβέλι (Δέλτα)
Επίσης εδώ πραγματοποιείται το ετήσιο αντάμωμα των Σαρακατσάνων VIDEO

Πρόπατη (πίσω Δέλτα)

Τρυπητή (μικρή και μεγάλη). Από εδώ υπάρχει ωραία θέα προς τον κάμπο του Περιθωρίου και της Σελιάνας έως τη θάλασσα.

Βαρκά (εδώ παλιά καλλιεργούσαν κηπευτικά)

Αεροδρόμιο (η θέση του παλιού αεροδρομίου)

Ξενοδοχείο (η περιοχή και το ξενοδοχείο "Αναγέννησις")

Γραμματικού (αρχή διαδρόμου αεροδρομίου)

Προφήτης Ηλίας (Το ψηλότερο σημείο του παλιού μουλαρόδρομου Ζάχολης Σαρανταπήχου)

Εκκλησία Αγίου Νικολάου (Το νεκροταφείο του χωριού)

Βιγλατούρι. ( Τοποθεσία με υψόμετρο 1435 μέτρων που έχει το κονάκι του ο Γεώργιος Πανόπουλος)

Μανίνου.(τοποθεσία στο δρόμο προς Νεκροταφείο Αγ. Νικολάου)

ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ

Το δάσος του Σαρανταπήχου δοκιμάστηκε από δύο μεγάλες πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια

Η πρώτη φωτιά ξεκίνησε την 1/8/1982 από την περιοχή Σελιάνας Αιγιαλείας, και αφού διέσχισε τις περιοχές "Πυροφυλάκιο" και "Αεροδρόμιο" Σαρανταπήχου, και το νότιο τμήμα του "Μαύρου Όρους" έφτασε μέχρι τα "Τρικαλοχώρια" όπου αναχαιτίστηκε στις 5/8/1982.
Επί πέντε ημέρες κατάκαψε πολύτιμο δασικό πλούτο, εκτάσεως 60 χιλιάδων στρεμμάτων, με τη σπάνια χλωρίδα από πολυετή έλατα,
μαυρόπευκα, κέδρα, μπερκιές και τη διαβιούσα σε αυτή πανίδα, αποτελούμενη από λαγούς, αλεπούδες, ασβούς, νυφίτσες κλπ

Η δεύτερη φωτιά εκδηλώθηκε στις 30/6/1984 στην περιοχή "Σεντούκια" Σαρ/χου και έκαψε 500 στρέμματα

Στα επόμενα χρόνια ακολούθησε δενδροφύτευση στις πληγείσες περιοχές, και η σημερινή κατάσταση των πυρποληθεισών εκτάσεων κρίνεται ικανοποιητική.

ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ

(φωτ. 4) Προσγείωση στο Σαραντάπηχο. Δεξιά ο πιλότος του αεροσκάφους
Δεύτερος από αριστερα ο Γ. Ροδόπουλος

Τη δεκαετία του 1930 στο Σαραντάπηχο λειτουργούσε Αεροδρόμιο.
Αυτό δημιουργήθηκε από την ανάγκη της εξυπηρέτησης των υψηλών επισκεπτών.
Ήταν αεροδρόμιο σε ύψος 1315 μέτρων, υψόμετρο σπάνιο παγκοσμίως για την εποχήν του.

Η πρώτη προσγείωση έγινε τον Ιούλιο του 1935.
Προσγειώνοντο αεροπλάνα 25 θέσεων Αγγλικής και Γερμανικής Κατασκευής και τα δρομολόγιά τους ήταν μορφής σημερινών Τσάρτερς.

Εκτός από τα δρομολόγια που πραγματοποιούσαν στην Ελλάδα, είχαν και διεθνή συγκοινωνία, ιδίως από Αίγυπτο και Ιταλία.

(φωτ 5) ιδιωτικό αεροπλάνο

Κατ' επανάληψη είχαν μεταφερθεί φοιτητές και γιατροί από την Αίγυπτο και παρακολουθούσαν σεμινάρια και συνέδρια που διοργάνωναν στις αίθουσες του Ξενοδοχείου "Αναγέννησις".

Στον πόλεμο του 40 ο διάδρομος του αεροδρομίου καταστράφηκε από τους Ιταλούς.

Με μπολτόζες άνοιξαν αυλάκια στην "πίστα" του για να εμποδίσουν την προσγείωση αεροσκαφών, τα οποία με την πάροδο των ετών έγιναν μεγάλα ρέμματα, γεμάτα με έλατα και πεύκα, μορφή που έχει και σήμερα.

(φωτ 5b) Αφιξη τουριστών στο Αεροδρόμιο

Τα αναγραφόμενα στο έντυπο "Remove Before Flight, Tευχ 1" και η προσπάθεια που έγινε από την τότε ηγεσία του Δήμου Ευρωστίνης να επαναλειτουργήσει το αεροδρόμιο, βρίσκει αντίθετους τους κατοίκους του Σαραντάπηχου.
Αυτοί προτιμούν να ληφθεί μέριμνα ώστε να ανοίξουν καθαριστούν και ασφαλτοστρωθούν οι υπάρχοντες δρόμοι μέσα στο χωριό, για εξυπηρέτηση κατοίκων και επισκεπτών, να συνταχθεί νέο σχέδιο οικισμού ώστε να αναβαθμιστεί το χωριό τους, και όχι να γίνει ένα περιττό αεροδρόμιο περιορισμένης χρονικά λειτουργίας και χρήσεως, για να παίζουν με τα “μοντελάκια τους” μερικά καλόπαιδα.
Εξάλλου δε βρίσκεται κοντά σε μεγάλο αστικό ιστό ούτε πλησίον σε σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα ώστε να κρίνεται αναγκαία η παρουσία του αεροδρομίου, που θα καταστρέψει ένα κομμάτι πανέμορφου δάσους, την "προίκα" του Σαραντάπηχου, αυτή που έχει γλιτώσει από τη λαίλαπα της φωτιάς, μέχρι σήμερα που σπάνια βρίσκεις τέτοια άγρια ομορφιά. Στο μεσοπόλεμο που κατασκευάστηκε το αεροδρόμιο υπήρχαν υποδομές. Υπήρχε ο οδικός άξονα Δερβένι Τρίπολη, υπήρχε παρουσία προσωπικοτήτων και εξυπηρετούσε κάποιο σκοπό. Τότε υπήρχαν οι Λογοθετόπουλοι οι Αραβαντινοί οι Σπυρόπουλοι…..
Ας γίνουν συγκροτήματα τουριστικά με κατάλληλες υποδομές, ας σουλουπωθεί γενικά το χωριό και η γύρω περιοχή και μετά ας ρυπαίνουν τον καθαρό ουρανό τα αεροπλάνα.

Παλιές και πρόσφατες φωτογραφίες του Σαρανταπήχου, του Ξενοδοχείου και του Αεροδρομίου
από τον κ. Κυριάκο Μπίρη εδώ
στην αρχή της σελίδας

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΝ "ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ"
(φωτ 6) Το Ξενοδοχείο "Αναγέννησις" το 1935

Το Ξενοδοχείο " Αναγέννησις " Σαρανταπήχου μαζί με το αεροδρόμιο Σαρανταπήχου είναι λέξεις στενά συνδεδεμένες με την ιστορία του Ορεινού Σαραντάπηχο της δεκαετίας του 30.

Το 1929, οι Αιγιαλείς Σπήλιος Χρύσης(Ακράτα) και Σπύρος Νικολούλιας (Αιγείρα), έχοντας πετύχει ως επιχειρηματίες στην Αυστραλία, θέλησαν να δοκιμάσουν μια παράτολμη για την εποχή επένδυση στο τουριστικό Σαραντάπηχο, κατασκευάζοντας ένα σύγχρονο ξενοδοχιακό συγκρότημα πρωτόγνωρο και πολυτελές για την εποχή του 30.
Το προσωπικό που εργαζόταν στο Ξενοδοχείο ήταν υψηλών προσόντων, και ο "μετρ" κύριος Κώστας γνώριζε επτά γλώσσες

Οι ανωτέρω επιχειρηματίες προέβλεψαν την ραγδαία ανάπτυξη του Σαρανταπήχου με την προσέλκυση εκατοντάδων Ευρωπαίων επισκεπτών και επαληθεύτηκαν.
Κατασκεύασαν το Ξενοδοχείο " Αναγέννησις " που διέθετε 70 δωμάτια με μπάνιο, μεγάλο εστιατόριο με αίθουσα εκδηλώσεων, τηλεφωνικό κέντρο, ηλεκτρογεννήτριες για παροχή ρεύματος, δίκτυο ύδρευσης, παγοποιείο, γήπεδα τέννις και άλλων αθλοπαιδιών, χαρτοπαικτική και κινηματογραφική λέσχη κλπ.
Επίσης στον περίβολο του Ξενοδοχείου υπήρχαν 3 ανεξάρτητα οικήματα για τους εργαζόμενους.

Στο ξενοδοχειο διέμεινε και ο βασιλιάς της Αιγύπτου Φαρούκ.

Το Σαραντάπηχο αναπτύχτηκε γρήγορα και δικαίως επονομάστηκε St Moritz της Ελλάδος. .
(φωτ 7) Το κυρίως οίκημα του Ξενοδοχείου

.
Στην εφημερίδα " Ελληνικόν Μέλλον " της 1 Σεπτεμβρίου 1929 αναγράφονται ονόματα παραθεριστών

από Ολλανδία, Γερμανία, Ελβετία, Βέλγιο, Ρουμανία, Τσεχοσλοβακία, και Αίγυπτο που πέρασαν το καλοκαίρι τους στο Σαραντάπηχο.

Πρώτος και καλλίτερος επισκέπτης ήταν ο πρεσβευτής της Αγγλίας, που μαζί με τους Εξαρχόπουλο, Αραβαντινό, Λογοθετόπουλο, Λαμπρόπουλο, (των μεγάλων καταστημάτων), Τριάντη (αλευρόμυλοι Πατρών), Μαγγανάρη (κλινικάρχη Πατρών) κ.α. έδιναν τον αέρα της διαφοράς στο Σαραντάπηχο.

Αυθεντικός τιμοκατάλογος του ξενοδοχείου
από τη συλλογή Δ. Λυρίτη. (και απόδειξη παραθεριστή.)

Με τον πόλεμο του 40 όλο το χωριό και το Ξενοδοχείο εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους με αποτέλεσμα να λεηλατηθούν.

(Φωτο 7β) Έχει αρχίσει η αποδόμηση του κτηρίου

Η λεηλασία του Ξενοδοχείου ήταν διαρκείας και ο γράφων έβλεπε γύρω στο 1950 άλογα και μουλάρια φορτωμένα μπανιέρες του Ξενοδοχείου να οδεύουν στις νέες κατοικίες τους. .

Μεταγενέστερα αφαιρέθησαν και οι τσίγκοι από τη σκεπή. Από τα χιόνια διαβρωθήκαν οι τοίχοι και το οικοδόμημα κατέρρευσε.

Ο γράφων, γύρω στο 1950, ανέβαινα στην ετοιμόροπη ξύλινη σκάλα του τρίτου ορόφου
και έβλεπα στους τοίχους ορισμένων δωματίων πολύ όμορφες αγιογραφίες, με μολύβι και όμορφες ζωγραφιές με αφιαιρώσεις και ευχές

Σήμερα (2015) αποτελεί ένα σωρό λίθων, και σκουριασμένων σιδήρων από τα τότε ακριβά μηχανήματα, και κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί την τότε μεγαλοπρέπεια του Ξενοδοχείου. .
video ερειπωμένου Ξενοδοχείου

Εκτός του μεγάλου Ξενοδοχείου "Αναγέννησις" υπήρχαν και τα Ξενοδοχεία του Θεοφ. Στάθη, το 2όροφο του Γιώρ. Πανουτσόπουλου, η ταβέρνα του Παν. Φιλέρη, Το μπακάλικο του Παν Κολέτσου και άλλα τουριστικού ενδιαφέροντος.

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟ ΜΕ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

(φωτ 8) Η κορυφή της Ζήριας από τη θέση "δοκίμι"
Με αφετηρία το Σαραντάπηχο μπορούμε να πραγματοποιήσουμε πολλές και ενδιαφέρουσες ημερησίες εκδρομές με αυτοκίνητο.
Μερικές από αυτές είναι:

1. Σαραντάπηχο, Καρυά, Μεσαία Τρίκαλα, Aνω Τρίκαλα,(Τόπος καταγωγής των Νοταραίων), Μονή Αγ. Βλασίου, Καταφύγιο Ζήριας, Λίμνη Δασίου και επιστροφή.
Η λίμνη Δασίου δημιουργείται τους χειμερινούς μήνες και είναι απείρου κάλλους, περιβαλλόμενη από έλατα και πεύκα.

2. Σαραντάπηχο, Ταρσός (επίσκεψη στο Ναό της Παναγίας του Βράχου), Στενό, Γκούρα, Μεσινό, Αρχαία Φενεός, Τεχνητή Λίμνη Δόξα , (Δημιουργήθηκε από το ομώνυμο φράγμα το 1996).
Μονή Αγίου Γεωργίου. (Χτίστηκε το 1693 και έχει αρχιτεκτονική μονών Αγίου Όρους. Λειτούργησε Κρυφό σχολειό επί τουρκοκρατίας) και επιστροφή,

(φωτ 9) Μονή Αγ. Γεωργίου Φενεού

ή στη συνέχεια Λυκούρια (πηγές Λάδωνα), Παγκράτι, (επίσκεψη στο διατηρητέο μνημείο της φύσης το κλήμα του Παυσανία), Κλειτορία, Πλανητέρο, (Πέστροφες), Σπήλαιο Λιμνών, (μοναδικό και αξιόλογο).
Απέχει 9 χιλιόμετρα από την Κλειτορία και 60 από την Τρίπολη.
Σε 17 χιλιόμετρα από το σπήλαιο είναι τα Καλάβρυτα. Προσκύνημα στην Αγία Λαύρα, στον τόπο Θυσίας και επιστροφή.

3. Σαραντάπηχο, Εκτροφείο πουλιών, Σελιάνα, Περιθώρι, Αγία Βαρβάρα, Ζαρούχλα και μέσω του ονομαστού δάσους της Ζαρούχλας, που φύεται και αρωματική ρίγανη την περίοδο του καλοκαιριού, Φενεός (Σιβίστα), επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο, Ταρσός, Σαραντάπηχο. (Προσοχή Χωματόδρομος)

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ
Οι επιλογές για περίπατο μέσα στα δάση με τα έλατα και τα πεύκα είναι πολλές. Οι κυριότερες είναι:
1. Ξενοδοχείο, Παλαμάρι, Κουβέλι (Δέλτα).
2. Διαδρομή προς Πρόπατη (πίσω Δέλτα). Εδώ έχει θέα προς τη Γκούρα
3. Διαδρομή προς Τρυπητή. Ωραία θέα προς τον κάμπο Περιθωρίου, Σελιάνας και όλης της περιοχής έως τη θάλασσα.

ΣΧΕΔΙΟ ΠΟΛΕΩΣ

Από το 1985 έχει συνταχθεί και εφαρμόζεται σχέδιο οικισμού στο Σαραντάπηχο.
Επειδή στη σύνταξη του σχεδίου του 1985 δεν οριοθετούνται τα σημεία με σαφήνεια, πχ ιδιοκτήτης άγνωστος, χάλασμα, χοντρές γραμμές οριοθέτησης του σχεδίου, κλπ, και επειδή σήμερα έχουν μεταβληθεί οι συνθήκες σύνταξης του 1985, το υπάρχον σχέδιο χρήζει αναθεώρησης.
Παρατίθεται και μία παλιά αποτύπωση της ευρύτερης περιοχής του Σαρανταπήχου, με ανεπίσημο καθορισμό των ορίων του οικισμού, και εδώ υπάρχει επεξήγηση της οριοθετήσεως του οικισμού.

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Μέχρι το 1980 υπήρχε μια ενσύρματη χειροκίνητη τηλεφωνική γραμμή που λειτουργούσε στο κατάστημα δίπλα στην εκκλησία του χωριού και εξυπηρετούσε τους κατοίκους.
Αξέχαστες θα μείνουν οι ουρές αναμονής και οι προσπάθειες των εκάστοτε καταστηματαρχών να εξυπηρετήσουν τον κόσμο.

Σήμερα έχει αντικατασταθεί με πολυκάναλη ασύρματη ψηφιακή γραμμή, που έχει δυνατότητα πολλών παροχών.

Από πλευράς κινητής τηλεφωνίας το Σαραντάπηχο εξυπηρετείται από δύο εταιρείες που φέρουν σε όλο το χωριό ισχυρό σήμα.

ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ TOY ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ
1. Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου. Ευρίσκεται στην πλατεία του χωριού και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου.Κατασκευή 1811
2. Ναός Αγίου Νικολάου, του νέου. Γιορτάζει στις 9 Μαΐου. Μέχρι το 1940 χρησιμοποιείτο σαν κοιμητήριο.
3. Εξωκκλήσι αφιερωμένο στον Προφήτη Ηλία στη θέση Κουβέλι. Γιορτάζει στις 20 Ιουλίου. Είναι εκκλησία που έγινε στη δεκαετία του 1960 σε αντικατάσταση του παλιού ναού που ευρίσκετο κοντά στη θέση "πυροφυλάκειο".
4. Παλιό πέτρινο Προσκυνητάρι, στη διασταύρωση του δρόμου προς Άγιο Νικόλαο και του παλιού "μουλαρόδρομου" προς Σελιάνα.

ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του Σαρανταπήχου υπάρχει το κτίριο που στέγαζε και στεγάζει το "μαγαζί" του χωριού.

Μέχρι τη δεκαετία του 1950 ήταν ξύλινη "παράγκα", και λειτουργούσε σαν βοηθητικός χώρος της εκκλησίας.
Aνακατασκευάστηκε και χρησιμοποιείτο κατά καιρούς ως Παντοπωλείο, Τηλεφωνείο και Καφενείο-εστιατόριο.

Διάφοροι καταστηματάρχες έχουν εξυπηρετήσει τους κατοίκους του Σαρανταπήχου.
Μερικοί από αυτούς ήσαν οι Χρήστος και Φρόσω Σγούρδα, Κώστας και Τούλα Μπαμπάση , η κυρία Πόπη Μπιτσάκου, ο Λευτέρης και η Ελένη Μπελούση, ο Ανδρέας Λελεδάκης κ ά.

ΣΠΗΛΑΙΑ

Στην περιοχή του Σαρανταπήχου υπάρχουν τρία σπήλαια:
1. Η ονομαζόμενη από τους ντόπιους "Τρύπα της Αλεπούς"
2. Η σπηλιά στη θέση "κάτω κερασάρι" με τους μικρούς σταλακτίτες και
3. H σπηλιά της "Τρυπητής" που είναι δυσπρόσιτη μεν αλλά ορατή από το χωριό.

Η "τρύπα της αλεπούς" δυστυχώς, κουβαλάει δυσάρεστες αναμνήσεις από τα δύσκολα χρόνια 1945-49.
Μετά το 1950, από ντόπιους, έγινε ανεπιτυχής απόπειρα εξερέυνησης της "Τρύπας" για ύπαρξη κατακρημνισθέντων, η οποία ολοκληρώθηκε από στρατιωτικούς.

Περισσότερα για μια σύγχρονη εξερεύνηση της "Τρύπας" και η αναμνηστική φωτογραφία .

ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΙΩΤΕΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ

Σε όλους τους αγώνες οι Σαρανταπηχιώτες έδωσαν το παρών.

Στους Βαλκανικούς πολέμους πολέμησαν οι Πανόπουλος Γ. Πανουτσόπουλος Α. Κοτσανάς Ι, και οι αδελφοί Δημητρακόπουλοι.

Στο Μπιζάνι έχασαν τη ζωή τους οι Άγγελος Σπανός και Παναγής Δημητρακόπουλος.

Στην Αλβανία πολέμησαν οι Β Χριστόπουλος, Παναγ. Κόλλιας, και ο Ηλίας Σπυρόπουλος.

Περισσότερες πληροφορίες για την περίοδο 1944-49 αναφέρονται στο βιβλίο της Σαρανταπηχιώτισσας συγγραφέως Σούλας Ροδοπούλου: "Κατά διαταγή της Ειρήνης της Αθηναίας"

στην αρχή της σελίδας

ΚΥΝΗΓΟΙ ΚΑΙ ΚΥΝΗΓΟΣΚΥΛΑ
Υπήρχαν καλοί κυνηγοί λαγών με ικανά λαγόσκυλα, ιχνηλάτες και δρομείς.

Μερικοί από αυτούς ήσαν οι αδελφοί Σπανορήγα με το «ντίκ», ένα μεγαλόσωμο τρίχρωμο σκύλο,
ο Χρ Σταθούλης με την καφετιά «ίρμα» ο Σπυρόπουλος με ένα μαύρο γκέκα, το «μπλακ»,
ο Φιλέρης και άλλοι, οι οποίοι με τις κατάλληλες παρέες είχαν καλές επιτυχίες.

Όσοι δεν διέθεταν τα κατάλληλα εργαλεία-τετράποδα-ασχολούντο με το κυνήγι της δεντρότσιχλας,
που κυκλοφορούσαν άφθονες στο δάσος του Σαραντάπηχου και ιδικά στις κορυφές των ελάτων.

ΓΝΩΣΤΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΙΩΤΕΣ

Σε αυτό το κεφάλαιο που συντάσσεται, γίνεται προσπάθεια να αναφερθούν ευρύτερα γνωστοί Σαρανταπηχιώτες, είτε γιατί έλκουν την καταγωγή είτε γιατί αγάπησαν και προσέφεραν στο Σαραντάπηχο.
Επειδή τα κριτήρια αναγραφής των ονομάτων είναι πολλά και ιδιαίτερα, η σειρά παρουσιάσεως ας θεωρηθεί υποκειμενική και τυχαία, επιδεχόμενη οποιαδήποτε άλλη ταξινόμηση.

(φωτ 10) αφιέρωση σε Σαρανταπηχιώτη

1. Λογοθετόπουλος Κωνσταντίνος 1876-1961
Καθηγητής ιατρικής και Πρύτανης του Πανεπιστημίου. Διετέλεσε Πρωθυπουγός Ελλάδος από 2 Δεκεμβρίου 1942 έως 17 Απριλίου 1943

2. Σπανορήγας Αλέξανδρος 1921-1997
Οικονομολόγος. Διετέλεσε υφυπουργός εμπορίου στην δεκαετία το 1960.

3. Κουρής Νικόλαος 1930-2018
Πτέραρχος. Αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας από το 1993 έως το 1996.

4. Ιωάννης Γ. Σπυρόπουλος 1896 - 1972
Νομικός. Ακαδημαικός. Δικαστής του διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.

5. Αραβαντινός Ιωάννης 1850-1907
Καθηγητής Νομικής Αθηνών

6. Αραβαντινός Αναστάσιος.
Ιατρός. Καθηγητής Πανεπιστημίου, Ακαδημαικός.

7. Τζανέτος Παναγιώτης 1923-2017
Στρατηγός

8. Παπαδόπουλος Ν. Ιωάννης
Αρχιπλοίαρχος ΠΝ (1922-2010)

9. Παπαγιάννης Αντώνιος
Ιατρός

10. Ντόντης Α.
Ιατρός (Απεβ 29/11/2006)

11. Ροδόπουλος Κώστας και Στέλλα
Δάσκαλοι

12. Σπυρόπουλος Π. Γεώργιος 1934-2004
Φιλόλογος και Σχολικός Σύμβουλος.

Γίνεται προσπάθεια για συμπλήρωση και βελτίωση αυτού του κεφαλαίου.

Πολυπρόσωπες οικογένειες του Σαρανταπήχου είναι οι Αναγνωστόπουλοι, Πανουτσόπουλοι, Πανόπουλοι, Σπανορήγοι, και Σπυρόπουλοι

ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟ ΣΗΜΕΡΑ

(φωτ 11) Άποψη του σημερινού Ορεινού Σαρανταπήχου από την "Τρυπητή".

Το τι έχει απομείνει από την παλαιά αίγλη του Σαραντάπηχου σήμερα είναι μια θλιβερή ιστορία.

Στη θέση του τότε τριώροφου Ξενοδοχείου " Αναγέννησις " υπάρχει ένας σωρός από πέτρες και σίδερα ατάκτως ριγμένα,
που ακόμη και σήμερα σου δημιουργεί απορία το μέγεθος των ερειπίων του κτηρίου,
και η πολυτελής αίθουσα δεξιώσεων με το πιάνο, κατά περιόδους μετατρέπεται σε "στρούγκα".

Το μεγάλο εστιατόριο του Στάθη με τα πολλά παράθυρα είναι οικόπεδο με αγριοδαμασκηνιές, αγριοτριανταφυλλιές,
βάτα, και κουρμπένια που δεν θυμίζουν τίποτα από την άλλοτε μεγαλόπρεπη ύπαρξή του.

Το ξενοδοχείο του Γεωρ. Πανουτσόπουλου καταδαφίστηκε και έκτισε οικία ο υιός του Γιάννης το 1975.

Το εστιατόριο του Παν. Φιλέρη έχει επισκευασθεί και χρησιμοποιείται ως κατοικία από τον Τάκη Φιλέρη.

Το παντοπωλείο του Κολέτσου είναι οικόπεδο

Η βίλλα του Κίστερ που ευρίσκεται μέσα στο δάσος, νοτίως του Ξενοδοχείου «Αναγέννησις» έχει περιέλθει στο Δημόσιο και χρησιμοποιείται από το Δασαρχείο Ξυλοκάστρου.

Ο Κίστερ ήταν Γερμανός επιφανής που ζούσε στο Σαραντάπηχο. Με την κήρυξη του πολέμου το 40 εξαφανίστηκε και έκτοτε δεν έδωσε σημεία ζωής.

Το κτίριο του σχολείου έχει εξαφανισθεί μαζί με τα ερείπιά του
(φωτ. 12) Το πατρικό του Ι.Γ.Σπυροπούλου

Το καλοκτισμένο πέτρινο δίπατο σπίτι του ακαδημαϊκού Ιωάννη Γ.Σπυροπούλου ή Γιάγκου για τους συγγενείς και πατριώτες του, του ανθρώπου που έγινε αιτία να γνωρίσει το Σαραντάπηχο Ευρωπαϊκή φήμη, δεν υπάρχει.

Είναι οικόπεδο και ανήκει στα παιδιά του Γιώργο και Θέμο.

Η εξάπλευρη βίλλα του καθηγητού ιατρικής και για μικρό διάστημα πρωθυπουργού Ελλάδος, Κων. Λογοθετόπουλου, αφού κάηκε και λεηλατήθηκε στη δεκαετία του 40, επισκευάστηκε και κατοικήθηκε από την κόρη του Μούκη, φανατική λάτρη του Σαρανταπήχου.

Δεν αλωνίζουν σήμερα στο Αναγνωσταίικο αλώνι. Λείπει το "ντουγένι" που το έσερνε το γαϊδουράκι του μπάρμπα Κώστα του Αναγνωστόπουλου και σαν παιδιά ανεβαίναμε για βόλτα.

Τελικά τι έμεινε από τότε;
ΣΗΜΕΡΑ στο Σαραντάπηχο έχει απομείνει ένα αγαθό, το μεγαλύτερο ίσως:

ΤΟ ΥΠΕΡΟΧΟ ΚΛΙΜΑ ΤΟΥ.

Το κλίμα που δημιουργείται από ένα πανέμορφο πυκνό δάσος με υπεραιωνόβια έλατα και μαύρα πεύκα.
Έχουν απομείνει τα ομαλά μονοπάτια στο πυκνό δάσος για πρωινούς και απογευματινούς περιπάτους.

Έχει μείνει η κεντρική τετράκρηνη βρύση του χωριού με το πολύ κρύο και καθαρό νερό.

Έχει απομείνει η ησυχία, η δροσιά και η ηρεμία που σου προσφέρει το υψόμετρο των 1250 μέτρων.

Δεν υπάρχουν οι θόρυβοι των πόλεων, η βοή της θάλασσας, τα κορναρίσματα των αυτοκινήτων.

Στο Σαραντάπηχο ξαναγεννιέσαι.
Θυμάσαι τα χρόνια που ζούσες στο χωριό σου, στο όποιο ορεινό χωριό. Αισθάνεσαι τις μυρωδιές του.

Αξίζει την επίσκεψή σου.
Ανταμείβεσαι, και φεύγεις ανανεωμένος.

στην αρχή της σελίδας

ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΠΡΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟ

(φωτ13) Η διαδρομή από το Δερβένι έως το Σαραντάπηχο

Στο 142 χιλιόμετρο της ΝΕΟ Αθηνών-Πατρών υπάρχει έξοδος προς Δερβένι.
Αφήνουμε τη ΝΕΟ και σε απόσταση 200 μέτρων στρίβουμε δεξιά, περνάμε κάτω από τη γέφυρα της ΝΕΟ που αφήσαμε και ανηφορίζουμε.
Στα 300 μέτρα είναι η Πεταλού, συνοικία του Δερβενίου που την αφήνουμε δεξιά μας.
Σε 1,5 χιλιόμετρο συναντάμε το ΔΔ Ροζενά του δήμου Ευρωστίνας.

Μετά 5,5 χιλ. συνεχούς ανηφόρας φτάνουμε στην περιοχή Αγιος Βλάσιος. Αριστερά είναι το εκκλησάκι. Στο βάθος αριστερά φαίνεται το κεφαλοχώρι Πύργος, και εμπρός μας επιβλητικό το Χελυδόραιο ή Μαύρο όρος.
Σε 1,3 χιλ. περίπου υπάρχει η είσοδος της "Παναγίας Καταφυγιώτισσας", παλιό ιστορικό εκκλησάκι που την τελευταία δεκαετία, με την προσωπική φροντίδα του δραστήριου Επανωγυαλίτη Γεωργίου Ρούσσου, ανακατασκευάστηκε και επεκτάθηκε. Αξίζει να κατεβείτε το μονοπάτι για να το δείτε.

Σε 2,8 χιλ. συναντάμε τη Ζάχολη (Ευρωστίνα), παλιά έδρα Δήμου.

(φωτ 14) Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Ζάχολης
Στην έξοδο του χωριού επισκευθείτε την ιστορική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Κτίστηκε το 1811
Τα χαρακτηριστικά της είναι οι 17 τρούλοι της, και το ξυλόγλυπτο τέμπλεο.
Εδώ, υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη, ο Παν. Γεραρής και άλλοι οπλαρχηγοί της ευρύτερης περιοχής, έλαβαν κρίσιμες αποφάσεις για τον αγώνα του 21.

Διαβάστε το έντυπο που είναι μέσα στην εκκλησία και αναφέρεται στην ιστορία κατασκευής της. Έχει ενδιαφέρον.

Στη συνέχεια ανηφορίζουμε τις στροφές.

Θαυμάζουμε τη θέα που μας προσφέρει το υψόμετρο που ευρισκόμαστε, και σε 4,5 χιλ. φθάνουμε στη θέση "Σοποτό". Περνάμε ένα γεφυράκι.
Σε αυτήν την περιοχή υπάρχει εγκαταλελειμμένο συγκρότημα ιχθυοκαλλιέργειας, ευρίσκονται οι πηγές που υδρεύεται ο Δήμος Ευρωστίνης, και η δισυπόστατη εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία Ελεούσα και στους Αγίους Αποστόλους.
Κτίστηκε το 1850 από τον Κ. Κιούση και εορτάζει 30 Ιουνίου.

Μετά από διαδρομή 4 χιλ. φθάνουμε σε κομβική διασταύρωση.

Προσοχή εδώ. Υπάρχουν πινακίδες σήμανσης, αλλά πολλές φορές από τα χιόνια του χειμώνα πέφτουν και δεν είναι ορατές από τους οδηγούς.

Και όρθιες να ειναι οι πινακίδες πρέπει να.....διαβαστούν προσεκτικά από τους οδηγούς.

Για το Σαραντάπηχο πηγαίνουμε δεξιά σε ανηφορικό δρομο.
(Αριστερά πηγαίνει για Καρυά - 4 χιλ - και Γκούρα - 22 χιλ - ).

Μετά από 2 χιλ ομαλής ανηφορικής ασφάλτινης οδού και αφού δείτε στο βάθος τον ορεινό όγκο της Κυλλήνης (Ζήριας) που έχει χιόνια μέχρι αργά την άνοιξη, φτάνουμε σε άλλη διασταύρωση. Αυτή η διασταύρωση είναι το "Δέλτα" στην τοποθεσία Κουβέλι
Λέγεται "Δέλτα" από τη μορφή που έχουν οι δύο δρόμοι.

Πηγαίνουμε στο δεξιό ασφάλτινο δρόμο. (αριστερά είναι χωμάτινος).
Μετά από 3.5 Χιλιόμετρα φθάνουμε στο Σαραντάπηχο.
Η διαδρομή Δερβένι- Σαραντάπηχο είναι περίπου 30 Χιλ.

Να θυμάστε ότι στις διασταυρώσεις μετά τη Ζάχολη ακολουθούμε πάντα το δεξιό ασφαλτοστρωμένο δρόμο.

VIDEO (2020) από το «Σεργιάνι στο χωριό» (Α΄μέρος ) και ( Β΄μέρος )

Η σύνταξη της σελίδας ξεκίνησε τον Μάιο 2006 και συνεχίζεται.

Τελευταία ενημέρωση: 26-5- 2024

κλικ στις εικόνες για μεγιστοποίηση
- - - -
.

Ο καιρός στο Σαραντάπηχο:

Αναλυτικά ο καιρός στο Σαραντάπηχο

Ο μετεωρολογικός σταθμός του Δερβενίου: derveni.meteo

Κάμερα Δερβενίου: Derveni web camera

Δείτε την ιστοσελίδα: Το Δερβένι του 1950 και όχι μόνο
επισκέπτες:
Know Web Hits
Για να στείλετε e-mail πατήστε: ΕΔΩ

στην αρχή της σελίδας